Jak sprawdzić KRS?

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) zawiera szereg praktycznych informacji na temat przedsiębiorstw, fundacji, organizacji społecznych, stowarzyszeń itp. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się, jakie dane udostępniane są w KRS, a także jak zdobyć do nich dostęp.

Czym jest KRS?

Krajowy Rejestr Sądowy został wprowadzony na mocy Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: ukrs), zastępując wcześniejsze rejestry, mi.in. rejestr handlowy. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ukrs, KRS składa się z:

• rejestru przedsiębiorców;

• rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej;

• rejestru dłużników niewypłacalnych (obowiązywał do dnia 1 grudnia 2020 r.).

Ustawa mówi wyraźnie, że rejestr jest jawny (art. 8 ust. 1 ukrs) i każdy ma prawo dostępu do danych w nim zawartych (art. 8 ust. 2 ukrs). Każdy ma też prawo otrzymać (również drogą elektroniczną) poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z KRS (art. 8 ust. 3 ukrs).

Dostęp do KRS możliwy jest w odpowiednim sądzie rejonowym, który prowadzi rejestr (w każdym województwie jest przynajmniej jeden). Wiąże się to jednak m.in. z koniecznością odwiedzenia sądu oraz wymogiem uiszczenia opłaty za odpis.

Dużo wygodniejszy i bezpłatny dostęp do informacji umożliwiono za pośrednictwem strony Ministerstwa Sprawiedliwości. Jest to o tyle istotne, że pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych i pełnych informacji o podmiotach wpisanych do rejestru mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez tzw. Centralną Informację (art. 4 ust. 4aa ukrs).

KRS pełni funkcję legalizacyjną – oznacza to, że bez wpisu do rejestru nie ma możliwości wykonywania dalszych czynności prawnych. W większości przypadku podmioty po wpisie uzyskują osobowość prawną (art. 37 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny).

Zadaniem KRS jest też powszechne udostępnianie informacji na temat statusu prawnego danego podmiotu, jego reprezentacji, kluczowych elementów jego sytuacji finansowej (zaległości, wierzytelności) oraz branży, w której działa. Znajdują się w nim również numery NIP i REGON. Dzięki rejestrowi można też ustalić adres siedziby podmiotu oraz inne dane kontaktowe (adres www, adres e-mail).

Kto podlega wpisowi do KRS?

Obowiązkowo do rejestru przedsiębiorców powinny zostać wpisane (art. 36 ukrs):

• spółki jawne;

• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;

• spółki partnerskie;

• spółki komandytowe;

• spółki komandytowo-akcyjne;

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

• proste spółki akcyjne;

• spółki akcyjne;

• spółki europejskie;

• spółdzielnie;

• spółdzielnie europejskie;

• przedsiębiorstwa państwowe;

• instytuty badawcze i instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz;

• towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych;

• towarzystwa reasekuracji wzajemnej;

• oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń;

• główne oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji;

• instytucje gospodarki budżetowej.

Do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wpisywane są te podmioty, tj. stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, fundacje oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (art. 49 ust. 1 ukrs), a także organizacje pożytku publicznego, jeżeli nie mają, z innego tytułu, obowiązku dokonania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 49a ust. 1 ukrs).

Trzeba zaznaczyć, że z wpisem nie wiąże się nabycie osobowości prawnej przez organizację pożytku publicznego. We wpisie ujawnia się informację, że organizacja nie posiada osobowości prawnej (art. 49a ust. 2 ukrs). Dodatkowo, jeżeli podmiot z tego rejestru podejmuje działalność gospodarczą, podlega obowiązkowi wpisu także do rejestru przedsiębiorców, z wyjątkiem samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (art. 50 ukrs).

Z kolei do rejestru dłużników niewypłacalnych wpisywano na mocy art. 55 ukrs (uchylony):

• osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli ogłoszono ich upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został prawomocnie oddalony, ponieważ majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania;

• osoby fizyczne, jeżeli umorzono prowadzoną przeciw nim egzekucję, gdyż z egzekucji nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów egzekucyjnych;

• wspólników ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki lub jeżeli wniosek o ogłoszenie jej upadłości został prawomocnie oddalony, ponieważ majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania;

• dłużników, którzy zostali zobowiązani do wyjawienia majątku;

• osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu;

• dłużników alimentacyjnych, u których powstała zaległość na okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Krajowy rejestr dłużników niewypłacalnych został zlikwidowany na mocy Ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw. Obecnie jego funkcję pełni dostępny w internecie Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ).

Czy każda firma ma wpis do KRS?

Za brak dopełnienia wpisania firmy do KRS może grozić kara. Zgodnie z art. 60(1) § 1 Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń: kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.

Formularze o wpisanie do KRS różnią się w zależności od podmiotu. Dostępne są w sądach prowadzących KRS oraz do pobrania w internecie. W przypadku składania wniosku o wpis lub zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców wnioskodawca powinien dostarczyć również:

• wniosek o wpis albo zmianę wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON);

• zgłoszenie płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych;

• zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego pod rygorem zwrotu wniosku.

Zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej: ukssc), za wpis sądowy pobiera się:

• Opłatę stałą w kwocie 500 złotych od wniosku o zarejestrowanie podmiotu w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 52 ust. 1 ukssc).

• Opłatę stałą w kwocie 250 złotych od wniosku o zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz prostej spółki akcyjnej, których umowy zostały zawarte przy wykorzystaniu wzorców umowy udostępnionych w systemie teleinformatycznym (art. 52 ust. 2 ukssc).

• Opłatę stałą w kwocie 250 złotych od wniosku o zarejestrowanie w Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej (art. 53 ust. 1 ukssc).

• Opłatę stałą w kwocie 500 złotych od wniosku o zarejestrowanie w Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jeżeli dotyczy on jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców (art. 53 ust. 1 ukssc).

Wniosek o wpis do KRS można złożyć do sądu za pomocą elektronicznego formularza dostępnego w Portalu Rejestrów Sądowych. W przypadku spółek jawnej, komandytowej, z ograniczoną odpowiedzialnością i prostej spółki akcyjnej istnieje możliwość ich rejestracji za pośrednictwem serwisu S24 z jednoczesnym złożeniem wniosku o wpis do KRS. Wówczas opłata wynosi 250 zł.

W przypadku wpisu do rejestru przedsiębiorców należy uiścić dodatkowo 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Nie każda firma musi rejestrować się w KRS. Obowiązkowi ustawowemu nie podlegają osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, a także wspólnicy spółek cywilnych. Dane na temat osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą gromadzone są w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Dostęp do niej umożliwiono bezpłatnie poprzez stronę internetową.

Jakie informacje uzyskasz w KRS?

Rejestr przedsiębiorców oraz stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej podzielone zostały na następujące działy:

• Dział 1 – znajdują się w nim dane podmiotu (oznaczenie formy prawnej, numer REGON/NIP, nazwa firmy, adres siedziby i pozostałych lokalizacji, oddziały), informacje o umowie i sposobie powstania, dane wspólników, dane na temat wkładów.

• Dział 2 – umieszcza się w nim dane uprawnionych do reprezentacji podmiotu.

• Dział 3 – znajdują się w nim informacje na temat obszaru działalności i wzmianki o złożonych dokumentach.

• Dział 4 – umieszczone są w nim informacje o zaległościach oraz wierzytelnościach.

• Dział 5 – znajduje się tu informacja o kuratorze.

• Dział 6 – wpisuje się tutaj informacje na temat likwidacji, o rozwiązaniu lub unieważnieniu podmiotu, o połączeniu lub przekształceniu, o postępowaniu upadłościowym i układowym, a także Informacje o postępowaniu restrukturyzacyjnym, o postępowaniu naprawczym lub o przymusowej restrukturyzacji oraz zawieszeniu działalności gospodarczej.

Krajowy Rejestr Sądowy umożliwia zatem sprawdzenie najistotniejszych informacji na temat statusu prawnego, sposobu reprezentacji oraz daje sposobność zweryfikowania sytuacji finansowej danego podmiotu.

Jak sprawdzić KRS przez internet?

Rejestr jest jawny (art. 8 ukrs). Najwygodniejszym sposobem uzyskania udostępnionych w KRS informacji jest skorzystanie z bezpłatnej wyszukiwarki KRS w Portalu Rejestrów Sądowych (https://wyszukiwarka-krs.ms.gov.pl/). Usługa jest całkowicie bezpłatna. Aby odnaleźć podmiot należy posiadać jedną z danych – numer KRS, REGON, NIP lub spróbować wyszukać go po nazwie.

Zgodnie z art. 4 ust. 4aa ukrs, pobrany dokument w formacie PDF (odpis aktualny lub pełny, który zawiera też wykreślone informacje) ma moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację.

Jak sprawdzić KRS w sądzie?

Tradycyjnym sposobem na wgląd do informacji zawartych w KRS jest złożenie odpowiedniego wniosku w sądzie rejonowym, który prowadzi rejestr (w każdym województwie jest minimum jeden taki sąd) lub w Centralnej Informacji KRS przy ul. Czerniakowskiej 100 w Warszawie (poniedziałek 8:00-18:00, od wtorku do piątku 8:15-16:15). Wniosek można złożyć osobiście lub przesłać listownie. Wnioski dostępne są również do pobrania na stronie www.gov.pl.

Uzyskanie informacji KRS w powyższy sposób wiąże się jednak z koniecznością uiszczenia opłat:

• za odpis aktualny – 30 zł,

• za odpis pełny – 60 zł,

• za zaświadczenie – 15 zł,

• za wyciąg dotyczący pierwszego działu rejestru – 10 zł, za każdy następny dział – 5 zł,

• za informację – 5 zł.

Opłat można dokonać w kasie sądu lub urzędu, ewentualnie przelewem na numer konta (odpowiednio – danego sądu lub Ministerstwa Sprawiedliwości).

Jak sprawdzić KRS – podsumowanie

Krajowy Rejestr Sądowy pozwala zdobyć bardzo wiele użytecznych informacji. Dzięki niemu można zweryfikować kontrahenta, zdobyć kontakt do danego przedsiębiorstwa itp. Najszybszym i najwygodniejszym sposobem na uzyskanie odpisu jest skorzystanie z wyszukiwarki umieszczonej na stronie internetowej Portalu Rejestrów Sądowych. Jest to usługa całkowicie bezpłatna. Wniosek o udostępnienie informacji można także złożyć bezpośrednio lub listownie, ale trwa to o wiele dłużej i wiąże się z dodatkowymi opłatami.

W pewnych okolicznościach w KRS mogą zostać umieszczone pewne ostrzeżenia, sygnalizujące wystąpienie nieprawidłowości – analogiczne do ostrzeżeń niezgodności stanu prawnego, które są wpisywane do ksiąg wieczystych.

Na podstawie art. 24 ust. 6 ukrs, w przypadkach uzasadnionych bezpieczeństwem obrotu sąd rejestrowy może bowiem dokonać z urzędu wykreślenia danych niezgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy lub wpisu danych odpowiadających rzeczywistemu stanowi rzeczy, jeżeli dokumenty stanowiące podstawę wpisu lub wykreślenia znajdują się w aktach rejestrowych, a dane te są istotne. Dotyczyć to może np. informacji, że wybór zarządu nastąpił na podstawie uchwał, których wykonalność została wstrzymana orzeczeniem sądu.